Δεν είναι λίγες οι φορές που σε παρέες 40άρηδων ή 50άρηδων ακούει κανείς έναν φίλο ή μια φίλη να λέει: «δεν θα μπορέσουμε τελικά να έρθουμε το σαββατοκύριακο, δεν είναι και πολύ καλά η μητέρα μου», ή «θα πρέπει να ακυρώσουμε τη συνάντησή μας, μπήκε ο πατέρας μου στο νοσοκομείο». Μέχρι τώρα οι συνήθεις κουβέντες σε αυτές τις παρέες ήταν για τη δουλειά, τα οικονομικά προβλήματα, τα παιδιά και τη φροντίδα τους κ.ά.

Τώρα όμως, ξαφνικά, σαν κάποια καινούργια «παιδιά» να εμφανίζονται που έχουν ανάγκη τη φροντίδα των ενήλικων πλέον παιδιών τους. Η προσαρμογή στα νέα αυτά δεδομένα είναι δύσκολη…

Το αρχικό σοκ είναι μεγάλο και αφορά βέβαια την απρόσμενη αλλαγή αλλά και αντιστροφή ρόλων. Οι γονείς, που ήταν πάντοτε οι δυνατοί, οι ισχυροί, εκείνοι που φρόντιζαν και ανησυχούσαν για την οικογένεια, τώρα γίνονται εκείνοι παιδιά και έχουν ανάγκη από φροντίδα. Η νέα αυτή κατάσταση δεν αποτελεί πάντα μια εύκολη ψυχολογική μετάβαση και προσαρμογή για πολλούς λόγους. Για παράδειγμα, ένας γιος ή μια κόρη μπορεί να μην έχει συνειδητοποιήσει ότι έχει μεγαλώσει και ότι δεν είναι πια παιδί και να βιώνει σημαντικό άγχος με αυτή την αντιστροφή ρόλων. Μπορεί επίσης να μην έχει τα εφόδια να ανεξαρτητοποιηθεί ή και να μην θέλει να το κάνει αυτό.

Επίσης, η εικόνα ενός ανθρώπου που γερνάει διακινεί φόβους που δεν μπορεί κανείς πάντα να τους διαχειριστεί τόσο εύκολα. Η μητέρα, που ήταν πάντοτε τόσο δυνατή, τώρα δεν μπορεί να σηκωθεί μόνη της από το κρεβάτι, ή ξεχνάει ακόμα και αυτό που της έχεις πει πέντε λεπτά πριν. Πώς γίνεται ένας άνθρωπος τόσο αδύναμος όταν γερνάει, πώς αντιμετωπίζει κανείς το φόβο του γήρατος, της αδυναμίας, του θανάτου; Πολλοί άνθρωποι στην ηλικία των 40 ή 50 ετών δεν έχουν συνειδητοποιήσει ποτέ πριν την έννοια της σωματικής φθοράς, ότι θα γεράσουν, ότι θα φύγουν από αυτό τον κόσμο…

Η συνειδητοποίηση αυτή, έστω και για πρώτη φορά, μπορεί να διακινήσει έντονο άγχος αλλά και άρνηση φροντίδας των ηλικιωμένων γονιών ως μια αμυντική στάση στο άγχος που διακινείται.

Παράλληλα, η επαναπροσέγγιση γονιών και παιδιών υπό τις νέες αυτές συνθήκες φέρνει συχνά στην επιφάνεια προβλήματα του παρελθόντος, πικρίες, παράπονα, οργή, ακόμα και μίση, τα οποία όσο οι γονείς ήταν καλά και είχαν τη δική τους ζωή θεωρούνταν «περασμένα-ξεχασμένα». Όμως το στάδιο αυτό γίνεται πράγματι πιο δύσκολο όταν πάντα υπήρχαν προβλήματα με την οικογένεια.

•    Γιατί πώς μπορεί κανείς να είναι τρυφερός και καλός με μια μητέρα που ήταν πάντα τόσο αυστηρή και αυταρχική;

•    Πώς μπορεί κανείς να υποστηρίξει τον ηλικιωμένο πατέρα του με υπομονή όταν εκείνος πάντα τον μείωνε και δεν τον ενθάρρυνε ποτέ στις προσπάθειές του;

•    Και το χειρότερο από όλα είναι οι ενοχές και τα αμφιθυμικά συναισθήματα που ακολουθούν.

•    Γιατί ποιος δεν νιώθει «κακός» όταν εκνευρίζεται μπροστά στις ανάγκες ενός ανήμπορου ανθρώπου, ή όταν νιώθει ότι δεν θέλει να προσφέρει βοήθεια σε έναν ηλικιωμένο άνθρωπο που έχει την ανάγκη του;

Τα συναισθήματα είναι δύσκολα και για τις δύο πλευρές σε αυτές τις περιστάσεις, όμως δεν παύει να είναι γεγονός ότι ο καλύτερος και λιγότερο ψυχοφθόρος τρόπος για να βοηθήσει κανείς τους γονείς του είναι «να συνάψει ειρήνη», να συγχωρήσει με άλλα λόγια. Αυτό δεν είναι πάντα εύκολο αλλά μπορεί να προσεγγιστεί και εν πάσει περιπτώσει δεν είναι και ακατόρθωτο.

Πάντως είναι σίγουρα ο λιγότερο κουραστικός τρόπος και επιφέρει σημαντικά αποθέματα ενέργειας για να ανταπεξέλθει κανείς στις υποχρεώσεις του. Προσπαθήστε να εστιάσετε στις καλές πλευρές των γονιών και στις καλές στιγμές που ζήσατε μαζί. Παράλληλα, αναλογιστείτε πόσο πιο δύσκολα γίνονται όλα όταν κανείς δεν μπορεί να κουνηθεί, όταν πονάει κλπ., όταν με άλλα λόγια γερνάει.

Οι σκέψεις αυτές μπορεί να μετριάσουν τις ενοχές που νιώθετε και να μπορέσετε να «αποχαιρετήσετε» πιο ανώδυνα τους γονείς σας όταν έρθει αυτή η στιγμή χωρίς εκκρεμότητες, πικρίες και παράπονα του παρελθόντος να αιωρούνται κυρίως στην ατμόσφαιρα της δικής σας ζωής που είναι ακόμη μπροστά! Εάν συμβεί αυτό και η δική σας ζωή θα είναι στο εξής πιο γαλήνια και ανάλαφρη… Παράλληλα, το πιο σημαντικό υπαρξιακό άγχος της ζωής, ο φόβος του θανάτου, θα έχει τοποθετηθεί με ένα διαφορετικό τρόπο μέσα σας, πιο ανθρώπινο και πιο εύκολο στο χειρισμό.